7. januara
(25. decembra
po starom)
 MIR BOŽJI!
HRISTOS SE RODI!
Pravoslavni vernici Srbi slave Božić 7. januara. Božić
označava rođenje Hristovo i najradosniji je od svih velikih hrišćanskih
praznika. Za njega su vezani mnogi običaji koji vreme od nekoliko
nedelja oko Božića čine najsvečanijim periodom u celoj kalendarskoj
godini.
Iako
mesec i dan rođenja Isusa Hrista nisu tačno utvrđeni, taj praznik se
uvek slavi 7. januara (hrišćani koji se pridržavaju Gregorijanskog
kalendara to čine 25. decembra) još od 380. godine.
Prema drevnom
verovanju i običaju, Božić se smatra veselim porodičnim praznikom. Na
taj dan se ne ide u goste, već se Hristovo rođenje proslavlja u
sopstvenoj kući. Hrišćani tradicionalno veruju da bi tog dana svi koji
su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i oproste jedni
drugima nanete uvrede.
 Proslava
Božića počinje dan ranije, na Badnji dan. Tada domaćin (u seoskim
pravoslavnim sredinama) odlazi u šumu po hrastovo drvo - badnjak. Uveče
se badnjak stavlja na ognjište jer hrastovo granje na vatri simbolizuje
svetlost i toplotu koja greje i zbližava ukućane. U gradovima se na
Badnje veče takođe poštuje običaj unošenja badnjaka u kuću.
Uoči praznika
slamom se posipa pod kuće, čime se dočarava pećina u Vitlejemu u kojoj
je Hristos rođen.
Božiću
prethodi 40-dnevni post, a na sam dan praznika trpeza je bogata i mrsna.
U domovima pravoslavnih vernika za Božić se mesi česnica i ona se lomi
na onoliko delova koliko ima ukućana. U česnicu se stavlja i novčić od
srebra ili zlata koji simbolizuje dar novorođenome Hristu.
Prema običaju, kod pravoslavaca na Božić u kuću rano ujutro dolazi
položajnik, po pravilu muškarac, koji čestita praznik i poželi sreću,
napredak i zdravlje domaćinovom domu.
Na
ovaj praznik pravoslavni vernici pozdravljaju se sa "Hristos se rodi", a
odgovara se sa "Vaistinu se rodi".
 Božić se slavi tri dana.
Osmog dana po
rođenju Hristovom obeležava se po starom kalendaru početak Nove godine,
jer se smatra da je osmog dana po rođenju Hrist bio obrezan i Crkva je u
spomen na taj događaj ustanovila praznik upisan crvenim slovima, poznat
u narodu kao mladi Božić, a Srbi ga zovu "Pravoslavna (ili "srpska")
nova godina". Nova godina se stoga kod pravoslavaca proslavlja u noći
između 13. i 14. januara.
Hrišćani ne
nazivaju Božić najvećim praznikom jer je to zapravo Uskrs, koji slavi
pobedu života nad smrti.
Od
Božića, dana Hristovog rođenja, počinje hrišćanska era, i od tog dana
hrišćanski narodi broje godine.
Da bi se hrišćani dostojno pripremili za
Božić utvrđen je post od 27. novembra do pričešća na Božićnoj liturgiji.
O Božiću
ljudi se pozdravljaju sa "Hristos se rodi" i "Vaistinu se rodi". Po
starom, Julijanskom kalendaru, ravnaju se Srpska pravoslavna crkva,
Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora,
starokalendarci u Grčkoj i egipatski
Kopti.
Procitajte:
Kako slavimo Božić |
