Broj
1003, 13. maj 2005
TORONTO
Nagrada “Rastko Petrović” prozu
dodeljena Radovanu Gajiću
Nagradu “Rastko Petrović” za prozu dobijo je Radovan Gajić iz Toronta za
knjigu “Tihovanje reči”.
Istoimeno priznanje, ali za pesničko stvaralaštvo dobila je Vera
Sibinović, pesnikinja koja godinama živi i stvara u Hagu, Božić Vongar,
koji već godinama živi u Australiji, ovogodišnji je dobitnik nagrade "Rastko
Petrović" za životno delo, čiji je pokrovitelj Matica iseljenika Srbije.
U
kratkom razgovoru pred samo štampanje Novina razgovaramo sa Radovanom o
ovom velikom i značajnom priznanju za svakog književnika.
“Iznenađen
sam i zatečen, pošto nisam imao pojma da je moj roman uopšte u
konkurenciji za bilo kakvu nagradu. Zaista sam iskreno i duboko
obradovan, prvo, što je "Tihovanje reči " dobilo ovu nagradu, "Rastko
Petrović", obzirom na ime, opus i životni put, stvaralačke veličine
Rastka Petrovića, kakva, u svom tragalaštvu, nema pandan u našoj kulturi;
a drugo, što je meni lično ovo znak da moja knjiga ima svoj život, tamo
u matici, gde nisam fizički prisutan, kao i da postavlja neka označenja,
svakako, koja sam ja nameravao da osmislim, ali isto tako i neka druga,
kojih stvaralac nikada nije svestan, a koje čitalac otkriva, otkrivajući
tako sebe sebi. Što mi svi radimo i što je ono što daje smisao svom ovom
"poslu" oko reči.
Svrha svake književne nagrade bi trebalo da bude očuvanje jezika čiji
duboki, kosmički smisao, počiva na reči i koji samo reč može da obdrži u
čovečanstvu. Otuda je i takve je prirode moje današnje oduševljenje.
Zahvaljujem se iskreno i sa poštovanjem, žiriju Matice iseljenika Srbije
i Udruženju književnika Srbije koji su dodelili ovu nagradu mom romanu "Tihovanje
reči", kao i svima ovde u Torontu, koji su bili od početka izdavanja ove
knjige uz mene. Ovo je i njihova nagrada, a voleo bih zaista da i svi u
našoj zajednici tu nagradu dožive kao svoju, jer to je "moja matica",
ovde "tamo daleko" od naše otadžbine”.
Ivana Đorđević
TORONTO
Romani
književnika Branka Bubala "Ostati ovde" i "Ćelija"
Naš sugrađanin iz Toronta, književnik Branko Bubalo, napisao je dva
odlična romana, "Ostati ovde" i "Ćelija".
"Ostati
ovde" je literarni prvenac vukovarskog pisca gospodina Branka Bubala, u
kojem on upečatljivo oslikava trenutke rodnog Vukovara, tragične 1991
godine, u čijem se središtu našao i on i njegova porodica. Kroz
impresije iz apokaliptičnog ratnog miljea, našao je put njegov veliki
pripovjedački talenat otkrivajući osobenu filozofiju življenja i
umiranja, uzdržanu životnu energiju i lucidnost misli. Ova knjiga nosi
nezobilazne detalje autobiografskog i autentičnog.
U
ovoj knjizi, Branko je pouzdan posmatrač, svjedok i učesnik. On je u
ovoj knjizi otvorio brojna istorijska, teorijska, filozofska i
umjetnička pitanja uništavanja ljudi za vrijeme rata. Knjiga se čita u
jednom dahu i bez prestanka.
Druga Brankova knjiga, "Ćelija", ili bolje reći ćelija smrti je zapis iz
"Mrtvog doma", hod po mukama ratnih zarobljenika iz ćelije smrti,
zatvora, za vrijeme ovog nesretnog posljednjeg rata u Jugoslaviji,
odnosno Hrvatskoj.
Napisana je jedna dirljiva knjiga o stradanjima srpskih zarobljenika za
vrijeme građanskog rata. Sve što je napisano u ovoj potresnoj knjizi, na
nesreću, prepisano je doslovno od života i smrti. Piščevo kazivanje,
doživljavamo kao živu živovetnu istinu, jer on u knjizi govori o
ponorima mraka i ljudske bestijalnosti. Ovaj roman je ispričan veoma
ubjedljivo, sažeto, istinito i ljudski. Onako kako je zapravo i bilo.
Svi
oni zatvorenici koji su preživjeli ove ćelije smrti ostavile su u njima
neizbrisive tragove koji su postale najjača i istovremeno najtragičnija
impresija u njihovom životu. Čitajući roman vidimo slike o jednom
vremenu u kojem je vladalo nasilje nad čovjekom.
U
ovoj svojoj umjetničkoj književnoj optužnici, Branko je obrazložio
psihološke okolnosti koje su se dešavale ljudima u zatvorima i logorima.
Boravak u tim ljudskim paklima presudno je uticao na formiranje njihove
specifične vizije svijeta. Branko umjetnički analizira stvarnost i
rekonstruiše sjećanja. Piše o neumoljivim, surovim, hladnim i brutalnim
nadljudima - čuvarima. Dočarava nam sve muke zatvorenika, od gladi,
hladnoće, batinjanja, poniženja i umiranja.
Veoma dubok roman sa misaonim i emotivnim jezgrima u kojem ipak treperi
jedna nada, jedno uvjerenje da je čovjek živ, da u njemu bije ljudsko
srce i da za život uvijek ima nade dok postoji ljubav prema bližnjima i
otadžbini. Ličnosti zatvorenika su se lomile i uništavale njihove duše,
ali čovjek je sila i snaga koje nijedno mučenje nemože zatrijeti i
satrijeti.
Branko je napisao divne, poučne i istinite knjige, da bi se oslobodio
svoje životne muke i mučnine, da je jednostavno ispovraća kao otrov koji
mu je život dodao da ispije. Ostale su otvorene rane u Brankovoj duši,
ali čovjekova volja je nesavladiva, i to je dokazao svojim izvanrednim
knjigama.
Branko Bubalo je član Udruženja književnika Srbije i član Udruženja
književnih stvaralaca "Desanka Maksimović" iz Toronta. Promocija knjiga
će biti u petak 27. maja u crkvi Sv Save na Riveru.
Slobodan Rundo
SALCBURG
GUDAČI BEOGRADSKE FILHARMONIJE U
SALCBURGU
Gudački kvartet Beogradske filharmonije održaće večeras koncert na
Univerzitetu Mocarteum u Salcburgu, u okviru majstorskog kursa kod Hagen
kvarteta, jednog od vodećih u svetu.
Na
programu će biti Mocartov Kvartet KV 590 u F-duru, Betovenov Kvartet Op.
18 br. 4 c-mol i Dvoržakov Kvartet op. 34 u d-molu, najavila je
Beogradska filharmonija.
Gudački kvartet Beogradske filharmonije čine mlade violinistkinje Marija
Smičković i Mirjana Agbaba, violista Boris Brezovac i violončelista
Aleksandar Latković.
Marija
Smičković, član kamernog orkestra Camerata Salzburg, diplomirala je na
Fakultetu muzičke umetnosti (FMU) u Beogradu i magistrirala na
Univerzitetu Mocarteum u Salcburgu, a usavrašavala se i na Mozart-Akademie
za kamernu muziku u Krakovu.
Mirjana
Agbaba, iako jedan od najmlađih članova Beogradske filharmonije, postala
je zamenik vođe drugih violina u tom orkestru u junu 2004. godine. Na
istom mestu redovno nastupa i kao gost u Simfonijskom orkestru
RTS-a.Aktivna je kao član trija Memento, a nastupala je i kao član
Beogradskog ansambla violinista i BGO Dušan Skovran. Apsolvent je na FMU.
Boris
Brezovac, solo violista Beogradske filharmonije, nastupao je na
resitalima i na brojnim kamernim koncertima kao član gudačkog kvarteta
Hanover, gudačkog kvinteta THC iz Hanovera, gudačkog kvarteta Bellotti,
Balkanske kamerne akademije.
Aleksandar
Latković, solo violončelista Beogradske filharmonije, nastupao je na
resitalima, kao solista sa orkestrom i kao kamerni muzižar u Parizu, u
Strazburu, na Muzičkim susretima u Fontenblou, u Val d'Izeru, u Nici, u
Salcburgu, u Sijeni, Beogradu.
Put i
usavršavanje tog kvarteta u Salcburgu pomogla je Fondacija Beogradske
filharmonije.
NOVI SAD
FRIX KVARTET IZ PARIZA 14. MAJA U KCNS
Francuski Frix kvartet, osnovan 2002. godine u Parizu, nastupiće prvi
put 14. maja u Kulturnom centru Novi Sad (KCNS), u okviru svoje treće
turneje po Balkanu.
Taj kvartet
čine kontrabasista Ivan Rešar (Rechard), klarinetista i flautista Siril
Mešan (Cyrille Mechin), multiinstrumentalista Etjen de la Sajet (Etiene
de la Sayette), koji svira saksofon, flautu, clarinet, kaval i gajde,
kao i bubnjar Donald Kontomanu (Kontomanou).
Kontrabasista
Rešar redovno svira po džez klubovima u Parizu (Duc des Lombards, Petit
Opportun), a sa Etjenom de la Sajetom svira i u fank ansamblu Hjuman
bings (Human beings).
Multiinstrumentalista Siril Mešan, dobitnik prve nagrade na Odseku
kamerne muzike i muzičke analize na Konzervatorijumu u Ruanu 1992.
godine, član je mnogih ansambala sa kojima svira u Parizu, uključujući
bend Vi insist (Nje Insist), koji se bavi progresivnim rokom.
Etjen de la
Sajet se, osim sviranja na mnogobrojnim instrumentima, bavi i
aranžiranjem i komponovanjem. Bavi se džezom i etno džezom, a piše i
muziku za fabk ansamble, kao i za pozorište.
Među
sastavima sa kojima radi su Ubiq (imaginarni folklor), Exode (reggae
Caraibe) i Ti Jaz (tradicionalna muzika Bretanje ), a sarađuje i sa
pevačicom Rozeanom Horan (Roseana), koja peva tradicionalnu muziku Irske,
kao i sa francuskom pop zvezdom ŠarEli Koturom (CharElie Couture).
Takođe, ima i sopstveni orkestar limenih duvača Gulab ja Moun.
Bubnjar
Kontomanu, odrastao u porodici muzičara, još u 12. godini počeo je da
svira, a u 15. je otišao u Njujork da uči, gde je svirao sa mnogim
ansamblima (J-D Allen, Dwane Eubanks & Eric Revis Quintet, DAlex Mondiga
Quartet) i muzičarima. Godinu dana je proveo u Indiji da bi savladao
veštinu sviranja na tablama, a 2002. vratio se u Pariz.
- SLIKA -
BELjANSKI
STUDENTSKA IZLOŽBA U SPOMEN-ZBIRCI
BELjANSKI
Tradicionalna godišnja izložba studenata Akademije umetnosti u Novom
Sadu, koja obuhvata 30 završnih radova u okviru predmeta Likovni
elementi kod profesorke Rade Čupić, organizovana je u Spomen-zbirci
Pavle Beljanski u Novom Sadu od 12. maja do 6. juna.
Spomen-zbirka
Pavla Beljanskog saopštila je da se saradnjom sa studentima novosadske
Akademije umetnosti uspešno približila prvobitnom cilju darodavca i tako
postala centar za izučavanje sveukupnih kretanja u likovnim umetnostima
perioda prve polovine 20. veka.
Na izvorištu
antologijskih dela danas poznatih, tada mladih autora- Nadežde Petrović,
Save Šumanovića, Ivana Tabakovića, Jovana Bijelića, Petra Dobrovića,
Zore Petrović, Ivana Radovića, Nedeljka Gvozdenovića i mnogih drugih -
studentima je pružena mogućnost da iznađu odgovor na zadatu temu
likovnih strukturalnih elemenata jednog od 185 ponuđenih dela.
Vezujući se
za određeno delo, studenti prolaze kroz mnogobrojne faze nepromenjenih
likovnih motiva starih majstora, nakon čega sopstvenom kreativnom igrom
u procesu rada utvrđuju dobro poznate mehanizme koji odražavaju uzajamnu
harmoniju odnosa likovnih elemenata.
Prevlast
primetno brojnije nove tehnologije i njeno korišćenje u nastalim delima
studenata (digitalna štampa, video prezentacija, instalacije u prostoru,
kao i kompjuterska animacija) pokazuje da oni uspešno prilagođavaju dela
nastala na početku 20. sa delima koja nastaju na začetku 21. veka.
Time
potvrđuju već poznatu činjenicu da kolekcija Pavla Beljanskog ima
potencijala da živi i kroz ostvarenja mladih autora, postajući na taj
način svojevrsni osnov za njihov budući rad na polju kulturnog
unapređenja.
Povodom
izložbe, objavljen je i katalog čiji dizajn takođe predstavlja jedan od
eksponata, kao autorski rad studenata dizajnerskog odseka Akademije
umetnosti.
Peta godišnja
izložba studentskih radova Akademije umetnosti biće otvorena večeras u
20 sati u Spomen-zbirci Beljanskog, a goste će pozdraviti istoričarka
umetnosti Svetlana Mladenov.
Sajt
Spomen-zbirke Beljanskog je
www.pavle-beljanski.org.yu
ISTRAŽIVANjA GORDANE CVETKOVIĆ-TOMAŠEVIĆ
Predavanje o istraživaču antičkih i ranovizantijskih mozaika Gordani
Cvetković-Tomašević, uključujući i nejna otkrića mozaičkih podova u
većem broju građevina u Herakleji Linkestis kod Bitolja i u Singidunumu,
biće održano u Prodajnoj galeriji Beograd, uz projekcije.
Istraživač-saradnik Arheološkog instituta Srpske akademije nauka i
umetnosti Gordana Jeremić održaće to predavanje u okviru projekta Zapis
umetničke grupe Ametist.
Izložba Zapis,
koja je u toku u Prodajnoj galeriji Beograd, svojevrsni je omaž Gordani
Cvetković-Tomašević, poznatom stručnjaku i proučavaocu mozaičke
umetnosti centralnobalkanskih oblasti u antičko i ranovizantijsko doba.
AUTORSKI CD DEJANA DESPIĆA
Autorski kompakt disk akademika Dejana Despića objavljen je povodom
75-godišnjice njegovog života, a biće koncertno predstavljen 16. maja u
Svečanoj sali Skupštine Beograda.
CD
Dejan Despić - Aleksandri Ivanović: Vokalna lirika sadrži vokalne
cikluse Dubrovački kanconijer, Ozon zavičaja, Krug, Đulići i uveoci, u
izvođenju mecosoprana Aleksandre Ivanović i pijanistkinje Olivere
Đurđević.
Na koncertnoj
promociji u Skupštini grada Despićeva dela pevaće Katarina Jovanović i
Iva Mrvos, uz klavirsku saradnju Olivere Đurđević.
MODNA REVIJA ZA OSOBE SA INVALIDITETOM
Modna
revija Visible - Vidljivi, na kojoj će biti predstavljeni modeli
dizajnirani prema potrebama osoba sa invaliditetom, biće održana večeras
u Muvi baru Dvorane Kulturnog centra Beograda.
Reč je o
veoma praktičnim, modernim, atraktivnim i originalnim modelima
prilagođenim individualnim potrebama lica sa invaliditetom, koje će oni
sami nositi u pratnji vojnika na civilnom odsluženju vojnog roka,
najavio je KCB.
Biće
predstavljeni modeli autorskog tima koji čine Miloš Sadžak, Jelena
Milošević, Gorjana Gordić, Zorana Gajić i Mirjana Ilić Đuričin.
Kreatorka je Biljana Ćirković.
Prema
statistici Svetske zdravstvene organizacije, deset odsto stanovnika
svake države čine osobe sa invaliditetom. U Beogradu danas živi, radi i
školuje se oko 150.000 pripadnika te populacije.
S druge
strane, projekat Visible - Vidljivo angažuje u realizaciji veliki broj
lica sa invaliditetom i povećava tako njihov angažman i radnu aktivnost.
REKORDNA PRODAJA UMETNIČKIH DELA U KUĆI
KRISTI
Aukcija
savremene posleratne umetnosti, do sada najveća u svetu, postigla je u
kući Kristi (Christie) u Njujorku rekord po ostvarenoj sumi od 133,7
miliona dolara.
Dosadašnja rekordna suma iznosila je 102,1 miliona dolara, a postignuta
je prošle godine.
Među rekordno
ostvarenim cenama je delo "Chair Car" Edvarda Hopera (Edward Hopper),
prodato za 14 miliona dolara.
Rad "Sail
Cloth" Viljema de Koninga (Willem de Kooning), koji je izazvao i najduži
rat aukcionara, dostiglo je cenu od 13,1 miliona dolara.
Među
najtraženijim delima bilo je i "Cveće" Endija Vorhola (Andy Warhol).
Samo 11 od
ukupno 76 ponuđenih dela nije prodato, a rekordne prodaje ostvarene su
za dela 17 umetnika, među kojima su skulptura Džaspera Džonsa (Jasper
Johns) i rad na papiru Roja Lihtenštajna (Roy Liechtenstein).
Kuća Kristi
saopštila je da aukcija pokazuje snagu tržišta umetničkih dela, uprkos
slabljenju opšte ekonomije.
POČEO 58. KANSKI FESTIVAL
Kanski
filmski festival, na kojem do 22. maja u takmičarskom programu ucestvuje
21 film, počeo je sinoć francuskim filmom Lemming, Dominika Mola (Moll).
Festival
je proglasila otvorenim indijska glumica Aišvaria Rai (Aishwarya),
a na svečanom otvaranju nastupili su i članovi kanadske trupe Cirque du
Soleil.
Među publikom
su bili američki glumac Denis Hoper (Dennis Hopper), francuska filmska
diva Katrin Denev (Catherine Deneuve), koja je otvorila ovogodišnji Fest
u Beogradu, kao i super model Leticija Kasta (Laetitia Casta).
Film Lemming
sa Šarlot Ginsberg (Charlotte Gainsbourg) i britanskom glumicom Šarlotom
Rempling, u konkurenciji je za Zlatnu palmu, pored najnovijih filmova
poznatih reditelja, kao što su Gas van Sant (Gus), Dejvid Kronenberg
(David Cronenberg) i Lars fon Trir (Lars von Trier).
Katrin Denev
(Catherine Deneuve)
Žiri
festivala, kojim predsedava dvostruki dobitnik Zlatne palme i poznati
reditelj sa prostora bivše Jugoslavije Emir Kusturica, dodeliće Zlatnu
palmu i još šest nagrada.
Van
konkuencije biće prikazan šesti i poslednji nastavak serijala Ratovi
zvezda Džordža Lukasa (George Lucas). Film Ratovi zvezda: Epizoda III -
Osveta Sita imaće svetsku premijeru 15. maja na Kanskom festivalu.
Čelnici
festivala poručili su već da će ove godine Zlatna palma biti dodeljena
za filmsku umetnost, a ne politiku.
I Kusturica je izjavio da će žiri pre svega obratiti pažnju na estetiku
filma. On je rekao da će odluka biti doneta iz srca, uz pomoć razuma.
Kusturica je u Kanu najavio i koncert iznenađenja grupe "Zabranjeno
pušenje", u kojoj svira gitaru.
Kanski
festival privuče više od 40.000 posetilaca svake godine.
