Narodni muzej u Beogradu će sutra, nakon obimnih radova na konzervaciji i restauraciji, a povodom obeležavanja Dana državnosti, svečano predstaviti sliku Paje Jovanovića "Кrunisanje cara Dušana", poznatu i pod nazivom "Proglašenje Dušanovog zakonika".
Кompozicija, koja prikazuje čin krunisanja cara Dušana u Skoplju 1346. godine, naslikana je kao porudžbina Кraljevine Srbije za potrebe učešća na Svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine, objavio je Narodni muzej.
Slika je dobila zlatnu medalju i mnogo priznanja, a do koje mere je ovo remek-delo bilo cenjeno i traženo, govori i podatak da je sve do poznih godina života Jovanović temu krunisanja cara Dušana slikao u više navrata, u različitim formatima, na više načina i za različite potrebe.
Na čuvenoj slici je prikazana 31 istorijska ličnost, a vizuelnoj rekonstrukciji istorijskog događaja Jovanović je pristupio analitično i marljivo, prikupljavši podatke najepre u Beču, a zatim i u Veneciji, Carigradu, Skoplju Prizren i srednjovekovnim manastirima proučavajući srednjevekovne odežde, kraljevske ornate i istorijske ličnosti koje su tom događjaju mogle prisustvovati.
Na dugotrajnost restauratorskog procesa uticale su pre svega dimenzije slike, od 390 dž 589 centimetara, ali i sveobuhvatne analize tehnike i slikarskog postupka, koje su mu prethodile.
U saradnji sa Tehnološko-metalurškim i Hemijskim fakultetima Univerziteta u Beogradu, stručnjaci Narodnog muzeja u Beogradu su ispitali mehanička svojstva platna i način njegove pripreme za slikanje kako bi precizno bio proračunat inovativan način zatezanja slike, prvi put primenjen u Srbiji.
Кlasičan način španovanja na ram je zamenjen novim konstruisanim nosiocem sa elastičnim tenzorima koji ravnomerno, optimalno i ne destruktivno, obezbeđuju dugoročnu stabilnost slike.
Analitički pristup konzervatora otkrio je i sasvim originalan, bez primera za poređenje, postupak prepariranja platna koji je dopunio znanje o Paji Jovanoviću kao slikrskom tehnologu koji je vešto manipulisao materijalima kako bi postigao likovne vrednosti prema svojoj umetničkoj zamisli i želji naručioca - kralja Milana Obrenovića.
Obeležavajući Dan državnosti predstavljanjem monumentalnog remek dela koje živopisanom plenerističkom tehnikom jezgrovito predstavlja vojnu i političku snagu iznova ćemo se podsetiti trajnih umetničkih vrednosti i preglaštva muzejskih stručnjaka, navodi se u saopštenju iz Narodnog muzeja.
O konzervaciji i restauraciji najmonumentalnije slike koja se čuva u Narodnom muzeju u Beogradu prisutnima će govoriti članovi restauratorskog tima, dok će o povodu za njen nastanak, istorijskim ličnostima i njenom značaju za Jovanovićev opus svi zainteresovani imati priliku da saznaju tokom stručnog vođenja koje će početi u 13 časova.
