IZLOŽBA SLIKA - BRANKO MIOKOVIĆ

" HERE I AM AGAIN"

 

Najteže za umetnika, u umetničkom iskazivanju u ma kom vidu umetnosti, jeste pronaći svoj stil. Ostvariti, dakle, onu uravnoteženost - obličja i zvučnosti - po kojoj je umetnik uvek prepopznatljiv u svojoj različitosti od drugih, koji koriste iste alate i iste materijale za sopstveni izraz. Nekada, da se do toga dođe, to uzme i čitav tragalački život umetnika. Mada, najveći broj umetnika, ipak, to nikada ne postigne, uglavnom rade i ovo i ono.

Branko Mioković je rešio da nas, ovih dana, odobrodošli novom serijom svojih slika koje nisu nikakav nastavak prethodne izložbe već su potvrda utemeljenja stila koji je dosegao.  Kroz istoriju Brankovih izložbi mnogo je i raznog rečeno već, ali o suštini izraza, o samim stilskim osobenostima njegovog kazivanja nije izrečeno ni blizu koliko bi trebalo da bude, a baš to je o suštini slikanja.

Pre svega, Brankove slike odlikuje izuzetna dinamičnost oslikanog platna. U njegovim platnima sve je uzavrelo - od loma oblika do živopisnog kolorita - i sve je to u nekom plesu, čini se na muzičku podlogu osvežavajućih džez deonica koje variraju nekakav egzotični nacionalni melos. Svaki oblik u slici ima nastojanje rastapanju u sopstvenoj apstrakciji i svi zajedno u opštoj, kosmičkoj. I baš ta ivica, na kojoj Branko održava živom prepoznatljivost oblika namerenih apstraktnom, jeste ono što čini, stvara i održava dramatiku Brankove slike. Poetsku napetost u slici Branko postiže sučeljavanjem, da tako kažem epskih protivno lirskim obličjima.  U Brankovim slikama su, dominantno, sučeljeni ugaona prema lučnoj geometrizaciji oblika. Sučeljavanje je ostvareno i jasnom podelom slikarskog polja, prostora oslikanog platna. Epska, ugaono-geometrijska formalizacija je bezmalo uvek dominantna na levoj polovini, dok je lirska, lučno-geometrijska formalizacija preovlađujuća na desnoj strani platna.

U ponekim slikama dramatičnije atmosfere, lučno geometrijski oblici se pojave, u manjem obimu, i u drugim prostorima slike. U slici „Nepostojeća kapela na Manđeloškom groblju“ liričnost lučne geometrije je uokružila ugaonu, epsku arhitektoniku - baš kako to i jeste na groblju i gde je početak (i kraj) naše kosmičke i konkretnosti i apstrakcije. Drama sučeljenosti ostaje neizbežna. Ovo je čin kojem slikar pristupa ne-svesnom aktivnošću, što uvećava i likovnu vrednost njegovog umetničkog izvršenja, a otuda ovo vodi i sanskritskom čitanju Brankovih slika (čega tek uopšte umetnik nije svestan, čak i ako poseduje znanje sanskrita -?).

Reč desno dolazi od sanskritskog originala dokšan i ima značenje: ono gde je duša; jug (dakšinam). Duša dolazi od sanskritskog dakša, u značenju: umna snaga; snaga volje; sposobnost. Reč levo potiče iz sanskritskog lekha (ili rekha) i ima značenje linija, crta, brazda, slikanje, uobličavanje (od sanskritskog likh, likhati u značenju grebati, strugati, povlačiti crte; lekha – linija horizonta). Kako je sanskrit jezik suštinskog razgovora pračovečanstva sa univerzumom, kosmosom, otuda Brankovo slikanje dobija i drugačiju dimenziju. Neizbežno je zapažanje da su, - u seriji slika kojom Branko, „opet“ izlazi pred publiku - dominantnije lučne, dakle lirskre formalizacije, u odnosu na ugaone, epske, a u nekim slikama epske, ugaone su sasvim i potisnute.

Sa svojih platna, rasporedom kolorita i formi, Branko Mioković priziva u nama da prepoznamo na emotivnnom nivou, dramatiku postojanja iskazujući - formalno, kroz sukob ugaone i lučne geometrije - unutrašnje sukobe u našem duboko nesvesnom. U tom smislu umetnik nastoji da utvrdi „liniju fronta“ na kome se duša svakodnevno obdržava, a koja (linija sukoba) i slikaru i nama posmatračima, iz slike u sliku beži, pa, otuda eto, Branka dočekujemo, „opet!“

Reč originalan ima rašireno pogrešno tumačenje u smislu: „Pa, to još niko nije ovako uradio.“ Značenje reči originalan jeste: onaj koji se najviše primakao korenu, suštini porekla, koji je sišao najbliže i sopstvenom i kolektivnom dnu, originalu. U tom smislu, poodavno ostvarujući svoj ubedljiv stilski izraz, Branko Mioković nam predočava originalno stvaralaštvo kroz koje je čitljiva, u tokovima boja i oblika – ko više voli: kolorita i forme – primordijalnost sveukupne dramatike našeg kosmičkog postojanja, ispoljena kroz sučeljenosti i sukobe ovih.

Sukob je svuda uokolo nas, kosmičkih razmera. Razrešenje možemo da nađemo samo u sebi samima. U tome jeste smisao Brankovog slikanja, da nam u tom nastojanju razrešenju, pomogne, ukaže na mogući put do sopstvene pomirenosti duše sa univerzumom, prizove u nama sopstvenu liričko-epsku epopeju..

Radovan Gajić
Novine Toronto, broj 
1587
Toronto 
14. November 2019.