REGION

Utorak, 23. maj 2017.

Nacionalne stranke pobednici lokalnih izbora u BiH

Ograničen napredak, nema stabilnih institucija

Uhapšeno pet soba osumnjičenih za terorizam u BiH

Fikretu Abdiću u Hrvatskoj zabranjeno političko delovanje

Sarajevo posetilo 197.355 turista u ovoj godini

Sto godina od Prvog balkanskog rata

Džombić: Neko mora odgovarati za zločine u zapadnoj Krajini

Nacionalne stranke pobednici lokalnih izbora u BiH

Pobednici nedeljnih lokalnih izbora u BiH su tri nacionalne stranke - Stranka demokratske akcije (SDA), Srpska demokratska stranka (SDS) i Hrvatska demokratska zajednica BiH (HDZ BiH), dok su najveći gubitnici izbora Savez nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) i Socijaldemokratska partija BiH. SDA je osvojila 34 načelnička mesta u Federaciji BiH, dok je njen najveći konkurent, SDP, osvojio 11 načelničkih pozicija. U Republici Srpskoj, SDS je osvojila 27 načelničkih mesta, odnosno 36 u koalicijama sa ostalim opozicionim strankama, dok je SNSD Milorada Dodika, koji je imao načelnike u 41 opštini, sada pao na 15 načelničkih mesta. Apsolutni pobednik u sredinama sa većinskim hrvatskim stanovništvom u Federaciji BiH je HDZ BiH, koja je "potukla" ostale stranke sa hrvatskim predznakom i osvojila 14 načelničkih pozicija. Politički analitičari smatraju da je SDP BiH kažnjena na izborima, jer je izneverila svoje birače tako što je "zaboravila" na običnog čoveka i njegove egzistencijalne potrebe i počela da propagira političke stavove primerene nacionalnim političkim strankama. "Radikalan pad SDP je bio uslovljen činjenicom što je vokabular te partije postajao sve manje socijaldemokratski, a sve više etno osvešćen. Činjenica da je SNSD izgubio ogroman broj načelničkih mesta u RS, govori o razmerama pada te stranke", kazao je agenciji Beta sociolog Slavo Kukić. Kukić smatra da je dobro što je došlo do promene raspoloženja u biračkom telu RS s obzirom na to da se lider SNSD-a i prvi čovek RS Milorad Dodik u poslednjih nekoliko godina "ponašao više kao Hajle Selasije, a menje kao lider unutar jednog demokratskog društva". Kukić smatra da Dodikova SNSD nije izgubila glasove zbog nacionalnih tema koje su bile dominantne u izbornoj kampanji ove stranke, već zbog "sve jače svesti da iza te političke partije stoji kriminogena praksa koja za posledicu ima sve lošiji životni prostor u RS". "Dodik je preuzeo vokabular od SDS, a SDS je u tom smislu postala više evropskija stranka od SNSD", ocenjuje Kukić. Politička analitičarka Tanja Topić tvrdi da je pad SNSD očekivan, ali da je neočekivana velika izlaznost građana RS na izbore, koja je u istočnom delu ovog entiteta "bila referendumska". "To potvrđuje da se glasalo za ili protiv SNSD", kazala je agenciji Beta Tanja Topić. Ona smatra da je politički pad SNSD ogroman, jer su od projektovanih 45 načelničkih mesta, osvojili svega 15 načelničkih pozicija, te da su izgubili i svoja tradicionalna uporišta, poput Gradiške i Srpca. Činjenicu da su stvarni pobednici lokalnih izbora u BiH nacionalne stranke, Kukić vidi kao jasan znak vraćanja BiH u 90-te godine prošlog veka, odnosno na nacionalno grupisanje, dok su liberalne evropske ideje sve udaljenije od ove zemlje. "Bojim se da se bosanskohercegovački građani navikavaju da su, pre svega, Srbi, Hrvati i Bošnjaci, a tek onda ljudi. Bojim se da će ta činjenica imati dugoročne političke reperkusije, odnosno da bi moglo doći do definitivne etničke teritorijalizacije BiH", istakao je on. To se, prema Kukiću, događaj jer se politički front liberalnih političkih opcija u BiH istopio i zato što su vokabular nacionalnih političkih opcija preuzele stranke koje su se deklarisale kao građanske političke partije. "SNSD je definitivno postao nacionalna politička partija, a ono što se u poslednje dve godine može primetiti kod SDP je trasa koju je Dodik ponudio 2006. godine", naveo je on. Kukić smatra da liberalne političke opcije u BiH postoje samo na mikro nivou, kod malih političkih partija, koje nemaju nikakav društveni uticaj. Politička analitičarka Tanja Topić smatra da će rezultati nedeljnih lokalnih izbora biti pokazatelj trendova na opštim izborima 2014. godine. "Dobra stvar i pouka za sve je to što će političke partije morati da se ponašaju odgovornije prema građanima i što više neće moći da prodaju maglu kao do sada", zaključila je Tanja Topić.

Ograničen napredak, nema stabilnih institucija

Evropska komisija je u Strategiji proširenja ocenila da je u Bosni i Hercegovini "ostvaren ograničen napredak u dostizanju političkih merila" na putu ka Evropskoj uniji i uspostavljanju delatnih, usaglašenih i postojanih ustanova vlasti. U zaključima i preporukama ovog dokumenta, koji je u Evropskom parlamentu u Briselu obrazložio evropski komesar Štefan File, podvlači se da je BiH nastavila da se konstruktivno angažuje u Strukturnom dijalogu s EU o pravosuđu. Naglašeno je, međutim, "žaljenje" zbog toga što su rezultati u dijalogu o procesu približavanja BiH EU "daleko od očekivanja". "I dalje nema zajedničkog viđenja političkih predstavnika kuda bi trebalo da se sveukupno kreće ta zemlja i koja bi bila njena budućnost, dok je institucionalni okvir nepostojeći", smatra Komisija. Naglašeno je da je ispunjavanje uslova za stupanje na snagu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju BiH-EU od presudne i prvenstvene važnosti, kao i "uspostavljanje delotvornog mehanizma usaglašavanja raznih ravni vlasti kako bi zemlja mogla jednim glasom govoriti o stvarima vezanim za EU". Evropska komisija je dodala da će i dalje ulagati napore za napredak u BiH, ali je predočila da "vođi te zemlje moraju da iskažu političku volju za polstizanje jedinstvenog stava oko opipljivih akcija u prilog evropskim težnjama te zemlje i njenih građana". U dokumentu EK je upozoreno da "sporovi oko međuetničkih pitanja ili statusa, naročito u BiH i na Kosovu, i dalje ugrožavaju delovanje institucija, koče proces reformi, katkad i sa širim regionalnim posledicama". Evropska komisija podvlači da je formiranjem nove vlade BiH i usvajanjem dva ključna evropska zakona došlo do pomaka u evrointegraciji, "ali je politički konsenzus izgubljen i došlo je do zastoja u sprovođenju programa za EU". BiH je, kako se navodi, "ostvarila samo ograničen napredak ka ispunjavanju političkih merila" za evropsku integraciju, "uz mali pomak ka uspostavljanju delotvornijih, usaglašenijih i održivijih institucionalnih struktura". "Preustrojstvo vlada države, Federacije i kantona pokrenuto je ali je zakočeno zbog zakonskih i ustavnih izazova", dodaje se u dokumentu. U analizi Evropske komisije podvlači se da je "od prvenstvene važnosti da bude uspostavljen delotvoran mehanizam koordinacije između raznih nivoa vlasti kako bi se prenosili i obavezno primenjivali zakoni Evropske unije" u toj zemlji. Izvršno telo EU podvlači da su "dalji značajni napori nužni kako bi se ispunili uslovi da zemlja pređe s međunarodnog sistema vlasti i bezbednosti na zemlju s domaćim ustanovama i vlašću, uz puno preuzimanje domaće odgovornosti za politički i zakonodavni proces". A to je, podvlači EK, uslov da BiH "može računati na to da ostvari težnju da postane članica EU".

Uhapšeno pet soba osumnjičenih za terorizam u BiH

Pripadnici Agencije za istraživanje i zaštitu (SIPA) uhapsili su petoricu pripadnika vehabijskog pokreta zbog "podstrekivanja na izvršenje krivičnog dela terorizma". Kako javlja federalna televizija (FTV), uhapšeni su Husein Bosnić zvani Bilal, Rusmir Kadrispahić zvani Hajrulah Hatab, Edin Zukić i Refik Talović. Oni će biti saslušanji u policiji, a uz izveštaj o postojanju osnova sumnje da su počilili krivično delo biće predati na daljnje postupanje Tužilaštvu BiH, saopšteno je iz SIPA-e, ali više detalja nije navedeno.

Fikretu Abdiću u Hrvatskoj zabranjeno političko delovanje

Županijski sud u Rijeci zabranio je političko delovanje i napuštanje Hrvatske dugogodišnjem čelniku "Agrokomerca" Fikretu Abdiću koji je u martu pušten na uslovnu slobodu pošto je odslužio dve trećine 15-togodišnje zatvorske kazne zbog ratnog zločina u BiH, javili su danas hrvatski mediji. Na osnovu pisma Udruženja logoraša Velike Kladuše, sudija riječkog Županijskog suda Loreta Sršen donela je, kako piše Novi list na svom portalu, rešenje kojim se Adbiću zabranjuje političko delovanje. Takođe je povučeno ranije odobrenje kojim je Abdiću omogućeno napuštanje Hrvatske, odnosno naloženo mu je da za napuštanje zemlje ubuduće mora da traži saglasnost suda. Dugogodišnji čelnik "Agrokomerca" iz Velike Kladuše koji je 1993. osnovao "Autonomnu Pokrajinu Zapadnu Bosnu" 2003. je na sudu u Karlovcu osuđen na 20 godina zatvora zbog ratnih zločina počinjenih u Cazinskoj krajini tokom sukoba sa snagama Armije BiH. Vrhovni sud Hrvatske mu je 2005. kaznu smanjio na 15 godina. U martu ove godine Abdić je pušten na uslovnu slobodu pošto je odslužio dve trećine zatvorske kazne.

Sarajevo posetilo 197.355 turista u ovoj godini

Od početka ove godine, za devet meseci, Sarajevo je posetilo 197.355 turista, što je za 12,5 posto više u odnosu na isti period prošle godine. Kako je saopšteno je iz Turističke zajednice Kantona Sarajevo, registrovano je 393.254 noćenja, što je 16,3 posto više u odnosu na isti period prošle godine. Najviše stranih turista je u posetu Sarajevu došlo iz Hrvatske, Turske, Slovenije, Srbije, Nemačke, Italije, Kuvajta, Austrije, Južne Koreje i SAD-a. Kanton Sarajevo su u prvih devet meseci 2012. posetili turisti iz 127 država sveta.

Sto godina od Prvog balkanskog rata

Crnogorska vojska je na 9. oktobra 1912. godine oslobodila Mojkovac, prvog dana nakon što je Crna Gora stupila u Prvi balkanski rat. Do kraja oktobra iste godine, od Otomanske imperije Crnogorci su oslobodili Bijelo Polje, Berane, Plav, Rožaje, Gusinje , Pljevlja, Peć i Đakovicu. Crnogorci su turske karaule na Tari napali 8. oktobra 1912. godine, a dan kasnije ušli su u Mojkovac. Crna Gora je prva objavila rat Turskoj, a u Prvi balkanski rat ušla je sa oko 35.000 vojnika koji su bili raspoređeni u dva odreda. Jedan je krenuo u napad na Skadar, a drugi u oslobođenje dela današnje crnogorske teritorije na desnoj obali Tare. Crnogorci su, već oktobru 1912. godine, stigli pod zidine Skadra, čije je osvajanje bio glavni ratni cilj Crne Gore. Pošto su se evropske sile, a među njima i Rusija, usprotivile tome da Crnogorci uđu u Skadar, oni su ga nekoliko meseci držali pod opsadom, da bi kralj Nikola, početkom februara 1913. godine, izdao naredbu za napad na grad. Skadar je oslobođen u aprilu 1913. godine, ali je Crna Gora grad morala ustupiti novostvorenoj državi Albaniji, jer su tako htele velike evropske sile. Stota godišnjica balkanskih ratova, prema najavama, biće skromno obeležena u Crnoj Gori, uglavnom, izložbama arhivske građe i manjim skupovima.

Džombić: Neko mora odgovarati za zločine u zapadnoj Krajini

Premijer Republike Srpske (RS) Aleksandar Džombić poručio je da RS neće i ne može da prihvati što niko nije odgovarao ni posle 17 godina od napada oružanih snaga Hrvatske i Petog korpusa Armije BiH na 13 zapadnokrajiških opština. "Kako da verujemo u pravosudne institucije BiH kada im 120 hiljada proteranih, 1.650 ubijenih vojnika i civila, oko 2.308 porušenih i zapaljenih stambenih objekata i tri hiljade stambenih objekata onesposobljenih za stanovanje nije dovoljan materijal da odgovorne za taj zločin kazne?", piše u Džombićevoj izjavi. On je podsetio da su MUP Republike Srpske i Republički centar za istraživanje ratnih zločina u više navrata dostavili dokumentaciju Tužilaštvu BiH, ali je izostao adekvatan odgovor. "Nećemo i ne smemo zaboraviti taj zločin. Naša je dužnost i obaveza prema žrtvama, ali i prema njihovim porodicama, da učinimo sve što je u našoj moći da oni koji su počinili taj zločin odgovaraju pred licem pravde. Nećemo prestati s tom borbom sve dok krivci za nedela koja su počinili prema nevinim srpskim žrtvama, ne budu procesuirani", poručio je Džombić. On je podržao inicijativu vladinog Odbora za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova da se i ove godine obeleži 17 godina od stradanja Srba u zapadnoj Krajini. U jesen 1995. godine, u zajedničkom napadu regularne vojske Hrvatske i Armije BiH, zauzeto je 13 opština u zapadnoj Krajini, koje su do tada bile pod kontrolom srpskih snaga. Posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma, većina tih opština pripala je Federaciji BiH, dok su neke, poput Mrkonjić Grada, date Republici Srpskoj.